To χρονικό μιας υπόθεσης franchise που ζητά δικαίωση
Πάει πολύς καιρός από τότε που έγινε εμφανές ότι η πορεία του franchise στη χώρα μας άρχισε να καθορίζεται όχι μόνο από τις επιλογές των Δικαιοπαρόχων και των Δικαιοδόχων αλλά και τις αποφάσεις των ελληνικών Δικαστηρίων. Δεκάδες υποθέσεις, άλλες περισσότερο και άλλες λιγότερο σοβαρές, στοιβάζονταν στα γραφεία των Δικαστών, ζητώντας λύση. Τότε ήταν που το franchise στην Ελλάδα έδειξε ότι, ως θεσμός, ξεκίναγε μία νέα πορεία καθορισμού, εξέλιξης και κάθαρσης από τους ανθρώπους εκείνους, που θέλησαν να κερδοσκοπήσουν, λεηλατώντας ‘τον και πληγώνοντάς τον βαθιά.
Στα πλαίσια αυτά μία νέα υπόθεση, ποινικού χαρακτήρα, συγκλονίζει τους κύκλους του franchise και προκαλεί ερωτηματικά. Είναι η υπόθεση ενός Δικαιοπαρόχου που κατηγορείται για εξαπάτηση των Δικαιοδόχων του και οικονομική καταστροφή τους. Ο Δικαιοπάροχος αυτός ζει και υπάρχει σήμερα, διατηρεί μία επώνυμη αλυσίδα και με τις αγγελίες του προσελκύει ακόμα υποψηφίους Δικαιοδόχους τονίζοντας πλεονεκτήματα, όπως ολοκληρωμένη τεχνογνωσία, πλήρης εμπορική υποστήριξη, απαράμιλλη ποιότητα προϊόντων. To πρώτο (αρχικό) δίκτυο Δικαιοδόχων του έχει διαλυθεί μετά από παρατεταμένες οικονομικές ζημίες. Κάποιοι από αυτούς ήταν «παιδιά» του, άνθρωποι που είτε μαθήτευσαν σε αυτόν είτε τον γνώριζαν ως πελάτες. Τα καταστήματά τους έκλεισαν ή αγοράσθηκαν από τον ίδιο έναντι πινακίου φακής. Τα τελευταία συνεχίζουν να λειτουργούν, σαν να μη συνέβη τίποτα. Τουλάχιστον τίποτα δε συνέβη στα μάτια του κοινού, που βλέποντας τα καταστήματα στην ίδια θέση και μη γνωρίζοντας το ιδιοκτησιακό καθεστώς τους, θεωρεί ότι όλα πάνε καλά. Μάλιστα τα τελευταία χρόνια ανοίγουν και άλλα, που, εξ όσων γνωρίζω, και αυτά δεν πάνε καλά. Η πορεία της υπόθεσης είναι ακόμα μακρά αλλά ήδη έχει εκδοθεί το πρώτο βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών που παραπέμπει τον συγκεκριμένο Δικαιοπάροχο για απάτη κατ΄επάγγελμα που προξένησε ιδιαίτερα μεγάλη ζημία, πράξη κακουργηματικού χαρακτήρα. Τα στοιχεία που κατά τη γνώμη του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών συνιστούν την απάτη είναι η ψευδής παράσταση στους Δικαιοδόχους:
α) της ύπαρξης οργανωμένου δικτύου αποτελούμενου από κερδοφόρα καταστήματα λειτουργούντα με το σύστημα franchise, για χρόνο μεγαλύτερο από τον πραγματικό, ενώ αυτό δεν ήταν αληθές.
β) της ύπαρξης τεχνογνωσίας και εμπειρίας σε μεθόδους δικαιόχρησης και της συνακόλουθης εμπορικής υποστήριξης.
γ) της ύπαρξης ειδικευμένου και έμπειρου προσωπικού.
δ) της ύπαρξης εξειδικευμένων πρωτοποριακών προϊόντων «private label», ενώ στην πραγματικότητα επρόκειτο για προϊόντα κακής ποιότητας και ελαττωματικά.
ε) της ύπαρξης συγκεκριμένων και μόνο οικονομικών υποχρεώσεων που καθορίζονταν, ενώ η πραγματικότητα ήταν ότι υπήρχαν «κεκαλυμμένες» υπερτιμολογήσεις που αύξαναν την επένδυση (π.χ. κατασκευή καταστήματος, προϊόντα, κ.λπ).
Κατά την άποψη της γράφουσας, το βούλευμα αυτό είναι μία γενναία απόφαση που σηματοδοτεί μία νέα εποχή στα ελληνικά δικαστικά χρονικά όσον αφορά την αντιμετώπιση του θεσμού, γι΄αυτό και συγχαίρω τους Δικαστές που είχαν τη γενναιότητα να το εκδώσουν. Σε μία εποχή που η Δικαιοσύνη πλήττεται βαθιά από κάποιους επίορκους, είναι σημαντικό να τονίζουμε ότι υπάρχουν Δικαστικοί Λειτουργοί που δεν επηρεάσθηκαν ούτε από τον γνωστό Δικηγόρο του Δικαιοπαρόχου, ούτε από την οικονομική επιφάνεια του Δικαιοπαρόχου, ούτε από τη δυσκολία της υπόθεσης, αντίθετα έσκυψαν με προσοχή πάνω της και την κατάλαβαν στην ουσία της. Πλην όμως αυτό δε φτάνει. Πιστεύω ότι όσοι είναι ή θέλουν να αισθάνονται λειτουργοί του θεσμού στην Ελλάδα, σε όποιο σημείο και αν βρίσκονται, όποια και αν είναι η θέση ή η ιδιότητά τους, θα πρέπει να αναλογισθούν σοβαρά πλέον τις ευθύνες τους και να μάθουν να λένε «όχι» στους ανθρώπους εκείνους που δεν έχουν την υποδομή και την τεχνογνωσία να δημιουργήσουν ένα δίκτυο franchise ή να λειτουργήσουν μέσα σε αυτό. Εχουμε όλοι ευθύνη να προειδοποιούμε τους Δικαιοπαρόχους που δεν έχουν πρωτότυπη ιδέα, επαρκή οικονομική επιφάνεια για την υλοποίησή της και ικανότητα «χειρισμού» του Δικτύου, ότι δε μπορούν και δεν πρέπει να προβούν σε ένα τέτοιο εγχείρημα. Εχουμε όλοι ευθύνη να προειδοποιούμε τους Δικαιοδόχους που ετοιμάζονται να μπούνε σε ένα δίκτυο που έχει εμφανίσει προβλήματα ότι το δίκτυο αυτό δεν είναι καλό. Έχουμε όλοι ευθύνη να απομονώνουμε αυτούς που έχουν καπηλευθεί το θεσμό και να μην τους επιτρέπουμε να κάνουν άλλο κακό. Θέση πρέπει να πάρει και ο Σύνδεσμός Franchise Ελλάδας, που μοιάζει να κοιτά τα τεκταινόμενα από απόσταση και να διστάζει να λάβει θέση. Είναι κρίμα να φτάνουμε στο σημείο να λένε οι ανακριτές στους Δικαιοδόχους να μην απελπίζονται και ότι κάποτε θα βρούνε το δίκιο τους. Είναι τόσο πολύπλοκη η Δικαιοσύνη που ακόμα και εγώ που την υπηρετώ 12 χρόνια δε γνωρίζω να πω εάν πράγματι δικαιώνεσαι. Και δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Το ζητούμενο είναι να μην εκτεθείς στον κίνδυνο, είτε είσαι Δικαιοπάροχος είτε είσαι Δικαιοδόχος. Περιμένω ότι μετά τη δυσάρεστη πορεία που έχει πάρει το ζήτημα όλοι οι λειτουργοί στο χώρο του franchise θα πράξουν τα δέοντα. Εγώ ήδη το κάνω.