To Παρατηρητήριο Franchise, ο φορέας αποτύπωσης του κλάδου του franchising, με τη συνδρομή του portal Franchise.GR και του περιοδικού FRANCHISE BUSINESS, ολοκλήρωσε την τριμηνιαία έκθεση που αφορά το πρώτο τρίμηνο του 2011.

Η έρευνα βασίσθηκε στη μελέτη στατιστικών στοιχείων και σε on-line ερωτηματολόγιο που απευθύνθηκε σε 40 δικαιοπάροχες εταιρείες, δείγμα που αντιστοιχεί στο 6% των ενεργών αλυσίδων, οι οποίες προσδιορίζουν το 35% του συνολικού πλήθους των καταστημάτων franchise.

Τα κύρια συμπεράσματα της έρευνας αφορούν στις διαπιστώσεις ότι:

• ­Το franchising αντιστέκεται στην κρίση, με τον κύκλο εργασιών των καταστημάτων των αλυσίδων, αλλά και των μητρικών εταιρειών να δηλώνει κατά 75% πτώση έως 10%, και την κερδοφορία να έχει πέσει έως 10% για το 60% του δείγματος.
• ­Οι κλάδοι που αντιστέκονται σθεναρά στην υφιστάμενη κρίση είναι αυτοί της εστίασης και των υπηρεσιών.
• ­Η πλειοψηφία του δείγματος υιοθέτησε προγράμματα συμπίεσης του κόστους, με στόχο την ενίσχυση της ρευστότητας και την απεξάρτηση από τον ανταγωνισμό.
• ­Η γενική άποψη που επικρατεί είναι ότι η ανάκαμψη από τη παρούσα κρίση θα αργήσει να έλθει και οι μητρικές εταιρείες επαναπροσδιορίζουν τον τρόπο λειτουργίας τους, καθώς και το όλο πακέτο franchise με στόχο να γίνουν ανταγωνιστικές στις παρούσες συνθήκες της αγοράς.
• ­Η πίστη για την ενδυνάμωση του franchising και την κυρίαρχη θέση του στην αγορά είναι διάχυτη, καθώς μόνο τα καταστήματα που ανήκουν σε αλυσίδες franchise θα έχουν την ικανότητα να επιβιώσουν.

 

Πτώση κύκλου εργασιών

Το 75% αναφέρει πτώση του κύκλου εργασιών έως 10%, σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2010, εκ των οποίων το 25% δηλώνει είτε μηδενική πτώση, είτε μικρή αύξηση.

Ωστόσο, το 25%, δηλαδή 1 αλυσίδα στις 4, δηλώνει αισθητή πτώση του κύκλου εργασιών του δικτύου της, ως συνέπεια της κρίσης που διανύουμε, μέχρι και 40% σε σχέση με πέρσι.

Η μεγαλύτερη πτώση τζίρου, της τάξεως του 10% έως 40%, εμφανίζεται στον γενικότερο κλάδο της λιανικής, με εξαίρεση την υποκατηγορία των άμεσων/βασικών καταναλωτικών προϊόντων. Επίσης, διαφαίνεται η αντοχή του κλάδου της εστίασης, όπως και αυτή των υπηρεσιών.

 

Αύξηση ζήτησης

Το 90% του δείγματος αναφέρει αύξηση των ενδιαφερόμενων δικαιοδόχων από 30% έως 70%, με σημαντική, όμως, υστέρηση στις συνάψεις συνεργασιών, με κύριους λόγους:

• ­Το χαμηλό διαθέσιμο ποσό για επένδυση των ενδιαφερόμενων δικαιοδόχων
• ­Την δυσκολία δανειοδότησης από τις τράπεζες
• ­Την κακή ψυχολογία της αγοράς και την ανησυχία για το μέλλον

 

Κέρδη

Αναφορικά με την κερδοφορία τους, οι αλυσίδες franchise χαρακτηρίζονται από μικρές απώλειες, με το 60% να αναφέρει μηδενικές ή έως 10% απώλειες, ακόμη και μικρή αύξηση, αλλά και με το 7% να αναφέρει σημαντικές απώλειες άνω του 40%. Οι βασικοί λόγοι εξαιτίας των οποίων διατηρείται η κερδοφορία σε σχέση με πέρσι προσδιορίζονται:

• ­Στην ήδη μεγάλη πτώση της κερδοφορίας το 2010.
• ­Υλοποίηση δραστικών ενεργειών cost cutting
• ­Πάγωμα επενδύσεων

Αναφορικά με την προσπάθεια των εταιρειών για εξοικονόμηση πόρων και βελτίωσης της ρευστότητας παρατηρούμε την εστίαση στους κατωτέρω τομείς:

• ­Επαναδιαπραγμάτευση και μείωση μισθωμάτων
• ­Μείωση προσωπικού
• ­Μειώσεις μισθών
• ­Μείωση δαπανών και παροχών προσωπικού
• ­Μείωση αποθεμάτων
• ­Εξυγίανση δικτύου
• ­Μείωση δαπανών marketing και διαφήμισης
• ­Αύξηση των εκπτώσεων για πληρωμές τοις μετρητοίς από τους δικαιοδόχους
• ­Σημαντική μείωση των επιταγών που εκδίδει η μητρική εταιρεία

Σημαντικό θεωρείται το γεγονός ότι το 90% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι έχει υιοθετήσει σε μικρή ή μεγάλη έκταση προγράμματα συμπίεσης του κόστους, όμως μικρότερο ποσοστό από το 8% ανέφερε για εκτεταμένες προσπάθειες αναδιοργάνωσης.

 

Υποδομές και Οργάνωση Franchise

To 50% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι έκανε σημαντικές περικοπές στο τμήμα ανάπτυξης, είτε μειώνοντας τον αριθμό των αρμόδιων στελεχών στις μεγάλες εταιρείες, είτε αναθέτοντας outsourcing την ενημέρωση των δικαιοδόχων. Σημαντικό στοιχείο αφορά στο γεγονός ότι η διοίκηση των μητρικών εταιρειών είτε ανέλαβε άμεσα, είτε απέκτησε την άμεση εποπτεία του τμήματος ανάπτυξης.

Το, δε, 25% του δείγματος ανέφερε αναβάθμιση του τμήματος franchise, δίνοντάς του περισσότερες αρμοδιότητες ή ενοποιώντας το με άλλα διοικητικά τμήματα.

Η συντριπτική πλειοψηφία των μητρικών εταιρειών δηλώνει ότι είτε έχει, ήδη, επανασχεδιάσει το πακέτο franchise, είτε έχει σκοπό στο άμεσο μέλλον να προβεί σε δραστικές αλλαγές.

Ήδη, το 40% των ερωτηθέντων έχει μειώσει το κόστος franchise:

• ­συμπιέζοντας την αρχική επένδυση, μετά από επαναδιαπραγματεύσεις με τεχνικά γραφεία και εταιρείες εξοπλισμού
• ­μείωση των entry fees κατά 20% - 30%, αλλά και συνδυασμό με τη μείωση της γεωγραφικής περιοχής ευθύνης
• ­υιοθέτηση πακέτων area franchise
• ­μείωση των royalties, αύξηση της περιόδου χάριτος αυτών ή, ακόμη, και πάγωμά τους για μια περίοδο
• ­εφαρμογή της λογικής της παρακαταθήκης, στο σύνολο ή σε μέρος του συνολικού ετήσιου εμπορεύματος

 

Αναπτυξιακοί Στόχοι

Αναφορικά με τους αναπτυξιακούς στόχους, παρατηρούμε σημαντική εγκράτεια, καθώς πολλές αλυσίδες επικεντρώνονται στην βελτίωση των υφιστάμενων καταστημάτων τους. Ωστόσο, ως επιθυμητή ανάπτυξη δηλώνεται, από το 80% του συνόλου, 3 - 4 νέα καταστήματα μέχρι τέλος του έτους για αλυσίδες που αριθμούν 20 – 30 σημεία, δηλαδή επιθυμητός ρυθμός ανάπτυξης 10% έως 20%.

 

Προοπτικές

Διακρίνουμε μια διάχυτη πίστη (όπως εκφράζεται από το 55% των ερωτηθέντων) ότι οι αλυσίδες θα ανακάμψουν αναφορικά με τους κύκλους εργασιών τους έως το 2014. Ωστόσο, το 45% δηλώνει ότι η ανάκαμψη θα αργήσει σημαντικά, με το 6% να είναι ιδιαίτερα απαισιόδοξο και να θεωρεί ότι η ανάκαμψη δεν θα έρθει ποτέ.

Σημαντικό στοιχείο αφορά στο γεγονός ότι το 95% υποστηρίζει με συνέπεια τη δυναμική του franchising, ως το μονόδρομο της επιχειρηματικότητας, θεωρώντας ότι η συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων λιανικής που θα επιβιώσουν θα είναι αυτές που θα είναι ενταγμένες σε ένα δίκτυο franchise.

Επίσης, βάση των δεδομένων σχετικά με τους νέους δικαιοπαρόχους, οι περισσότεροι από αυτούς επιλέγουν το franchising είτε ως ασφαλή μεταστροφή από τη χονδρική, είτε βασιζόμενοι στην ικανότητα των δικαιοδόχων ως αυτοπαρακινούμενοι managers. Κατ’ αυτόν τον τρόπο και με βάση τις τάσεις που διαμορφώνονται μέσα στο πρώτο τρίμηνο του έτους, μπορούμε να εκτιμήσουμε την αύξηση της διείσδυσης του franchising ως στρατηγική ανάπτυξης, χωρίς όμως ιδιαίτερο αντίκτυπο στο συνολικό αριθμό των εταιρειών που αναπτύσσονται μέσω franchise. Όσο αφορά στο πλήθος των καταστημάτων που ανήκουν σε μια αλυσίδα franchise σε σχέση με το σύνολο της αγοράς, απ’ ότι φαίνεται θα παραμείνει σταθερή η διείσδυση του 7%, με ενδείξεις για μικρή αύξηση, ανάλογα με την εξέλιξη της κατάσταση της αγοράς και την στάση των τραπεζών αναφορικά με τις προϋποθέσεις και την ευελιξία των δανείων.

Οι εξωγενείς παράγοντες που επηρεάζουν το franchising πέρα από την κατάσταση στην αγορά δημιουργούν ένα πλαίσιο με θετικά και αρνητικά χαρακτηριστικά:

Από τη μια, οι τράπεζες με δυσκολία δίνουν δάνεια, αλλά και η πρωτοβουλία jeremie με ευνοϊκά επιτόκια δανεισμού δεν φαίνεται να έχει την αναμενόμενη απορρόφηση με τις τράπεζες να οδηγούν τους ενδιαφερόμενους σε άλλα προϊόντα, με υψηλότερο επιτόκιο και φυσικά μέσω εξασφαλίσεων. Επίσης, το ΕΣΠΑ εξακολουθεί να αποκλείει τις επιχειρήσεις franchise από την επιλεξιμότητα των νέων προγραμμάτων, όπως για παράδειγμα το αναμενόμενο νέο πρόγραμμα «Νέα Καινοτομική Επιχειρηματικότητα».

Από την άλλη, η ίδια η αγορά αναδεικνύει το franchising, καθώς 2 στους 3 ενδιαφερόμενους νέους επιχειρηματίες αναζητούν μέσα από το franchising τη λύση στα επιχειρηματικά και επαγγελματικά όνειρά τους, αλλά και οι τράπεζες πολύ πιο εύκολα δανειοδοτούν επιχειρήσεις που εντάσσονται κάτω από μια αλυσίδα franchiseμε γνωστό όνομα. Κυρίως, οι ίδιοι οι καταναλωτές, με περισσότερη πλέον προσοχή ή και καχυποψία στις επιλογές τους, εμπιστεύονται επώνυμα καταστήματα, θεωρώντας ότι διασφαλίζουν την σωστή τιμή και ποιότητα, πραγματικό, άλλωστε, γεγονός.

Εν κατακλείδι, στο πλαίσιο του σημερινού άστατου οικονομικού περιβάλλοντος, το franchising αναδιαμορφώνεται, αναπτύσσεται, αντέχει και κυρίως αποτελεί τη καλύτερη λύση για όσους επιθυμούν να εκμεταλλευτούν τις ικανότητές τους και να δώσουν διέξοδο στις φιλοδοξίες τους για μια καλύτερη ζωή.