Η μεγάλη ελπίδα και ο μεγάλος φόβος που φέρνει στην επιφάνεια το 2011 έχουν σχέση με την πορεία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Ξεκινάμε τη χρονιά με φόβο, όπως γράφει ο Αλεξάντρ Αντλέρ στη Φιγκαρό. Μπροστά στις συνεχιζόμενες διαρθρωτικές δυσκολίες της ευρωζώνης, οι εκδηλώσεις οργής και ανυπομονησίας πολλαπλασιάζονται.
Παρά τον πραγματικό στωικισμό που έχει δείξει μέχρι τώρα η κοινή γνώμη στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ιρλανδία, την Ισπανία, η οργή είναι ορατή.
Η Ιρλανδία, που σώθηκε την τελευταία στιγμή, κατάφερε να διατηρήσει τη χαμηλή φορολογία των επιχειρήσεων, μια παραχώρηση που την τοποθετεί ντε φάκτο στο περιθώριο της ευρωζώνης και που δύσκολα από εδώ και στο εξής θα επαναληφθεί.
Αλλά και στην καρδιά της ευρωζώνης τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Στο Βέλγιο, η μηχανή της διχοτόμησης έχει βάλει ξανά μπρος και εκπέμπει ουσιαστικά τις κατηγορίες των κρατών της βόρειας Ευρώπης εναντίον εκείνων της νότιας. Αυτά που καταλογίζουν σήμερα οι Φλαμανδοί στους Γαλλόφωνους είναι τα ίδια που οι Γερμανόφωνοι της Ελβετίας μουρμουρίζουν όλο και πιο δυνατά για τους Γαλλόφωνους, αλλά και για την ίδια τη Γαλλία.
Η παράταση της κρίσης τροφοδοτεί μια λογική διχοτόμησης της Ευρώπης σε έναν άξονα Βορρά-Νότου, κάτι που θα έχει σοβαρές συνέπειες τόσο για τη Γαλλία όσο και για τη Γερμανία. Η ιλιγγιώδης άνοδος του νέου μάρκου της τελευταίας θα επηρέαζε δραματικά την εξαγωγική ανταγωνιστικότητά της. Οι Κινέζοι το έχουν καταλάβει, και προσπαθούν να ενισχύσουν με όλες τους τις δυνάμεις το ευρώ και την ευρωζώνη.
Η Άγγελλα Μέρκελ έχει να αντιμετωπίσει φέτος ένα κύμα περιφερειακών εκλογικών δοκιμασιών, οι οποίες δεν έχουν τίποτα το περιφερειακό σε μια αυθεντικά ομοσπονδιακή δημοκρατία. Προκειμένου να μη χάσει έδαφος, η κυβέρνηση του Βερολίνου θα πρέπει να παρουσιάσει σοβαρές επιτυχίες στο πεδίο της ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης. Ο ηγετικός κύκλος της ευρωζώνης πείθεται σιγά-σιγά ότι πρέπει να ακολουθήσει μια πολιτική αρκετά γενναιόδωρη ώστε να προστατεύονται οι πιο αδύναμοι και αρκετά αυστηρή ώστε να μη ληστέψουν τους πιο ισχυρούς κάποιοι κλέφτες που θα έρθουν από το δάσος. Οι χειρισμοί είναι λεπτοί, αλλά τίποτα δεν έχει ακόμη χαθεί.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
Η λέξη-ταμπού ήδη μπήκε στο λεξιλόγιό μας: «οικονομική διακυβέρνηση». Και ήταν ένα ταμπού που το διόγκωνε ο συνδυασμός δύο ευρωφοβιών, από μια Γαλλία που ξόδευε κι από μια Γερμανία που αποταμίευε.
Οι ευρωσκεπτικιστές της Γαλλίας που ξόδευε απολάμβαναν τα περιθώρια δημαγωγικών ελιγμών που άφηνε η σχετική ανεξαρτησία του φράγκου και επέτρεπε στη χώρα να ακολουθεί μια δική της πολιτική στην περίπτωση του 35ώρου ή της αύξησης των δημοσίων υπαλλήλων. Και οι ευρωσκεπτικιστές της Γερμανίας που αποταμίευε, αφού προσπάθησαν μάταια να ανατρέψουν την υιοθέτηση του ευρώ μέχρι τον πρώτο μήνα του 1997, στη συνέχεια μεταμορφώθηκαν σε αδιάλλακτους υποστηρικτές του ευρώ, για τους οποίους οποιαδήποτε χαλάρωση του ρόλου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα ήταν αδιανόητη.
Τα δύο αυτά κινήματα αλληλοσυμπληρώνονταν με αποτέλεσμα να δημιουργείται αδιέξοδο. Από το αδιέξοδο αυτό αρχίζουμε να βγαίνουμε, τόσο χάρις στα δημοκρατικά ένστικτα της Γερμανίας όσο και χάρις στην έλλειψη ηγετικών ικανοτήτων της ελίτ αυτής της χώρας. Η επιτυχία των μεταρρυθμίσεων που αποφάσισε η κυβέρνηση Σρέντερ και συνέχισε ο μεγάλος συνασπισμός της Μέρκελ επέτρεψε στους εργαζόμενους να θυσιάσουν σημαντικά κοινωνικά πλεονεκτήματα και στους εργοδότες να αποφύγουν τις απολύσεις. Οι μεγάλες, αλλά και οι μεσαίες επιχειρήσεις ρίχτηκαν έτσι στην κατάκτηση των αναδυόμενων αγορών. Την ίδια στιγμή, όμως, η Γερμανία αρνιόταν να υιοθετήσει τα μέτρα ανάκαμψης που πρότειναν το φθινόπωρο του 2008 ο Σαρκοζί και ο Μπράουν και ανεχόταν την αθέμιτη συμπεριφορά πολλών τραπεζών της.
Σε όλα αυτά η ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση θα μπορέσει να βάλει τάξη. Υπάρχει χωρίς αμφιβολία μια σημαντική ευρωπαϊκή πολιτική τάξη, όπως υπάρχει και ένα ευρωπαϊκό πνεύμα που μπορεί να αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις, τον έλεγχο της οικονομίας και την αναγκαία λιτότητα, που πρέπει να συνοδεύεται όμως από την προστασία των αδυνάτων.
Οι 5 προκλήσεις της ΕΚΤ
Πέντε σημαντικές προκλήσεις καλείται να αντιμετωπίσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) το 2011 στην προσπάθειά της να βοηθήσει τις χώρες της Ευρωζώνης να εξέλθουν από την κρίση χρέους.
Εξάπλωση προβλημάτων σε ολόκληρη την Ευρωζώνη
Εάν η κρίση χρέους κλιμακωθεί και εξαπλωθεί σε Ισπανία ή ακόμη σε Ιταλία, τότε θα αρχίσουν να εγείρονται σοβαρές αμφιβολίες για το μέλλον του ευρώ που πιθανότατα να ωθήσουν την ΕΚΤ να αναλάβει μέτρα που μέχρι πρότινος θεωρούνταν απίστευτα. Οικονομολόγοι βλέπουν το μέλλον της Ε.Ε. να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την Ισπανία, καθώς θεωρούν ότι η τελευταία αποτελεί ένα είδος «Γραμμής Μαζινό» για την Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση. Το μοναδικό σενάριο βάσει του οποίου η ΕΚΤ θα προχωρούσε σε μαζικές αγορές κρατικών ομολόγων θα ήταν στην περίπτωση που η κρίση δεν περιοριζόταν στις μικρές οικονομίες αλλά έπληττε και το χρέος μιας μεγάλης οικονομίας, όπως η Ισπανία.
Απόσυρση των μέτρων στήριξης
Η συνεχιζόμενη αναστάτωση στις χρηματοοικονομικές αγορές ανάγκασε την ΕΚΤ να εγκαταλείψει τα σχέδιά της για μείωση της ρευστότητας προς στις τράπεζες στα τέλη του 2010. Και με τόσα πολλά ερωτηματικά για την ισχύ της οικονομικής ανάκαμψης στην Ευρωζώνη αλλά και για ορισμένες από τις τράπεζες της περιοχής, η ταχύτητα με την οποία η ΕΚΤ θα καταφέρει να αποσύρει την εναπομείνασα στήριξή της φαίνεται να αποτελεί ένα από τα μεγάλα θέματα του 2011.
Απόκλιση των οικονομιών
Μολονότι η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, η Γερμανία, συνεχίζει να έχει το προβάδισμα, χώρες όπως Ιρλανδία, Ελλάδα και Πορτογαλία, αντιμετωπίζουν την προοπτική ύφεσης ή υπερβολικά αναιμικής ανάπτυξης. Ο διαχωρισμός αυτός έχει δημιουργήσει μία Ευρωζώνη τριών ταχυτήτων, με την ΕΚΤ να καλείται να ακολουθήσει μία πολιτική ταιριαστή σε όλες τις χώρες, έργο μάλλον ακατόρθωτο.
Επιτοκιακές αυξήσεις στον ορίζοντα
Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση του Reuters, οικονομολόγοι αναμένουν ότι η ΕΚΤ θα αυξήσει το βασικό της επιτόκιο στο τελευταίο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Ωστόσο, ο ακριβής χρόνος θα εξαρτηθεί από την πρόοδο της ανάκαμψης στην Ευρωζώνη και από το εάν ο υψηλότερος του αναμενομένου πληθωρισμός σε χώρες, όπως η Γερμανία, θεωρηθεί περισσότερο απειλητικός.
Κούρσα διαδοχής στην ηγεσία της ΕΚΤ
Η θητεία του Ζαν-Κλοντ Τρισέ στο «τιμόνι» της ΕΚΤ λήγει στα τέλη Οκτωβρίου. Ο Αξελ Βέμπερ της Γερμανίας και ο Μάριο Ντράγκι της Ιταλίας θεωρούνται τα φαβορί για την αντικατάσταση του Τρισέ, αν και κάποιες αμφιλεγόμενες δηλώσεις του Βέμπερ τους τελευταίους μήνες έχουν κάπως αποδυναμώσει την υποψηφιότητά του.
from the editors of FRANCHISE BUSINESS.
Proudly developed by aDa.gr in Greece.