Αν μελετήσουμε τα δεδομένα με τα οποία διανύουμε το 2011, θα εξάγουμε άκρως αρνητικά συμπεράσματα για τις προοπτικές της χώρας:

• Οι ακάλυπτες επιταγές προσέγγισαν τα 736 εκατ. ευρώ την περίοδο Ιανουάριος – Απρίλιος 2011, σημειώνοντας άλμα 28% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
• Η ανεργία εκτιμάται, επίσημα, σε 16%, ποσοστό που ισοδυναμεί με απώλειες 220.000 θέσεων εργασίας κατ’ έτος, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή και 787.229 ανέργους τον Φεβρουάριο του έτους που διανύουμε. Ωστόσο, ανεπίσημα και ρεαλιστικά, το σχετικό ποσοστό ανέρχεται σε 30%, αν προσθέσουμε όλους όσους διατηρούν ένα ουσιαστικά αδρανές Δ.Π.Υ. ή απασχολούνται εποχικά, περιστασιακά ή μερικώς.
• Οι 1.330 μονάδες του Χ.Α.Α. διαμορφώνουν ιστορικό χαμηλό 14 ετών, εν μέσω αβεβαιότητας για τις αποφάσεις του Eurogroup, καθώς η τρόικα ενημερώνει τις αποκλίσεις της Ελλάδας στην επίτευξη των στόχων του μνημονίου και εκφράζει τις επιφυλάξεις της για τα προτεινόμενο μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πρόγραμμα.
• Η άδοξη αποχώρηση του Strauss-Kahn ενδέχεται να επιταχύνει το τέλος της ευρωπαϊκής κυριαρχίας στην κορυφή του Δ.Ν.Τ. με άμεσες και λογικές συνέπειες προς τις υπερχρεωμένες χώρες της ευρωζώνης.
• Ο Σερ Βασίλης Μαρκεζίνης αναδιατάσσει την κρίση σε πέντε άξονες, καθώς πέρα από την οικονομική, αναφέρει τη μεταναστευτική κρίση, τη μειονοτική, την εξωτερική και ως πλέον σημαντική, την κρίση ελλείψεως εμπιστοσύνης προς το κράτος, τις αρχές και τα κόμματα.
• Τα σενάρια αναδιάρθρωσης του χρέους, πτώχευσης και επιστροφής στη Δραχμή έχουν πάρει τη μορφή επιδημίας και όλοι έχουμε γίνει ειδικοί και έχουμε άποψη είτε για πιθανή επιμήκυνση της αποπληρωμής, είτε μειώσεως του επιτοκίου, είτε haircut.

Όλα τα ανωτέρω σε συνδυασμό με την κοινωνική αναταραχή, την αύξηση της εγκληματικότητας, τους χιλιάδες αναπόγραφους αλλοδαπούς στα φανάρια κάθε γειτονιάς, τα πολιτικά και «πόθεν έσχες» σκάνδαλα, τα χρωστούμενα και τις φορο-επιδρομές του δημοσίου δημιουργούν πέρα από την κρίση ελλείψεως εμπιστοσύνης του Μαρκεζίνη μία σοβαρή κρίση αξιών, με γενεσιουργό αιτία της το ίδιο το κράτος, που αφού δημιούργησε μία κατά βάση κρατικοδίαιτη οικονομία, συνεχίζει πολιτικές παραγωγής ελλειμμάτων και χρεών και το χειρότερο οδηγεί σε αμφισβήτηση των ίδιων των θεσμών από τα κόμματα και την δικαστική εξουσία μέχρι τα σχολεία και την εκκλησία, τις τράπεζες και το χρηματιστήριο.

Οι Έλληνες λαμβάνουν όλο και περισσότερο αναρχική στάση, έχοντας φτάσει στο έσχατο επίπεδο αυτοεκτίμησης και η μοναδική λύση έρχεται και πάλι διά στόματος Βασίλη Μαρκεζίνη: «Όλοι αυτοί οι οποίοι συνετέλεσαν στην κατάσταση αυτή που είμαστε τώρα δεν είναι αυτοί οι οποίοι μπορούν να μας σώσουν… πρέπει να βρούμε τρόπο να προσελκύσουμε νέους – κι άμα λέω νέους εννοώ 40ρηδες, 45ρηδες επιτυχημένους επιχειρηματίες. Δηλαδή η ανανέωση του πολιτικού κόσμου πρέπει να έλθει από επιτυχημένους ανθρώπους.»

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ FRANCHISING

Σήμερα, βιώνουμε ένα πρωτοφανές οικονομικό αδιέξοδο, όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά και οι New York Times, με αυξητική τάση σε αυτοκτονίες, αστέγους και ουρές σίτισης και μία κοινωνική έκρηξη να βρίσκεται «προ των θυρών», κυρίως μεταξύ των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα που χάνουν την εργασία τους και τους περίπου 1.000.000 δημοσίους υπαλλήλους. Παράλληλα, πολλοί Έλληνες αποσύρουν τις καταθέσεις τους από τις ελληνικές τράπεζες, καθώς μόνο πέρυσι 40 δισ. ευρώ εξήλθαν από την χώρα, ενώ φέτος αναμένεται να είναι μεγαλύτερο το αντίστοιχο ποσό.

Πλέον, το τοπίο που έχει διαμορφωθεί σχετικά με το franchising διέπεται από 3 βασικά στοιχεία:

• Ο εγκλωβισμός στην ανεργία έχει οδηγήσει περίπου ένα εκατομμύριο Έλληνες να διερευνούν την επιλογή του franchising ως διέξοδο στα οικονομικά προβλήματά τους, ένα τεράστιο νούμερο, μεγαλύτερο και από αυτό της «χρυσής εποχής» για το franchising, αυτής του 2000.
• Οι προσδοκίες των ενδιαφερομένων δεν αφορούν, πλέον, σε επενδυτικές επιλογές και δεν περιμένουν υπέρμετρες αποδόσεις, αλλά απλά επιδιώκουν μέσω του franchising την διασφάλιση μιας θέσης εργασίας που θα τους αποφέρει μία μηνιαία αμοιβή της τάξης των 1,500 ευρώ και αυτή τη θέση έχουν την διάθεση να την «αγοράσουν» καλύπτοντας την αρχική επένδυση, αλλά και να ρισκάρουν ενίοτε ακίνητά τους ως εγγύηση για τραπεζικό δάνειο.
• Η μικρομεσαία τάξη, αυτή στην οποία ανήκει η συντριπτική πλειοψηφία των ενδιαφερομένων, από τη μια διαθέτει την οικονομική δύναμη να επιχειρήσει μέσω franchise, από την άλλη, όμως, δεν έχει εμπιστοσύνη στην αγορά και γι αυτό το λόγο αναβάλλει την απόφαση να δραστηριοποιηθεί μέσω franchise και παράλληλα διερευνά τις επιλογές της να διασφαλίσει τις αποταμιεύσεις της, ενδεχομένως μεταφέροντάς ‘τες σε τράπεζες εκτός Ελλάδος.

Η αγορά, αν και σε ύφεση, παραμένει ζωντανή. Τα δεκάδες λουκέτα σε κάθε εμπορικό δρόμο της έχουν δώσει διέξοδο στα λίγα καλά και επώνυμα καταστήματα που διατηρούνται ανοιχτά. Τα χαμηλότερα ενοίκια σε συνδυασμό με μια γενικότερη πολιτική συμπίεσης των εξόδων έχουν μειώσει το λειτουργικό κόστος, γεγονός που μεταφράζεται σε καλύτερες τιμές όχι μόνο για τον καταναλωτή, αλλά και για τον έμπορο, με αποτέλεσμα να έχει αυξηθεί το μεικτό περιθώριο και το ποσοστό κερδοφορίας, επί χαμηλότερου φυσικά κύκλου εργασιών και με τελικό αποτέλεσμα μείωση των κερδών, η οποία όμως εξασφαλίζει την βιωσιμότητα.

Αυτό το συνολικό πλαίσιο συνεπάγεται την βιωσιμότητα των καταστημάτων των αλυσίδων franchise, εντός, όμως, ενός νέου εμπορικού χάρτη, με τις αγορές να συρρικνώνονται γεωγραφικά ή να μεταφέρονται στα νέα malls.

ΚΡΙΣΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΣΤΟ FRANCHISING

Ο κλάδος, από το βρεφικό του στάδιο, διέπεται από έλλειψη εμπιστοσύνης από την αγορά, λόγω των δυνατοτήτων πλουτισμού αρκετών «τύποις» δικαιοπαρόχων, οι οποίοι εκμεταλλευόμενοι την έλλειψη ενημέρωσης των ενδιαφερομένων δικαιοδόχων, χρησιμοποιώντας illustration έντυπα και δηλώνοντας ψευδείς αναλύσεις και στοιχεία, παρέσυραν πλήθος κόσμου σε αποτυχημένες επιλογές. Ωστόσο, αυτός ο τυχοδιωκτισμός, φυσικά, δεν απαντάται μόνο στον κλάδο του franchising, αλλά και σε πολλές άλλες κατηγορίες της οικονομίας ή επαγγελμάτων, τόσο στη χώρα μας, όσο και στο εξωτερικό. Αυτό που ενίσχυσε την «κακή» δημοσιότητα στον κλάδο του franchising, δεν είναι τίποτα άλλο παρά το «ειδικό» χαρακτηριστικό του να δημιουργεί γρήγορα μεγάλη αναγνωρισιμότητα. Μέσω της δημιουργίας καταστημάτων το brandname γίνεται εξαιρετικά γνωστό στη συνείδηση της αγοράς, θετικό στοιχείο όταν η κάθε αλυσίδα αναπτύσσεται υγιώς και αρνητικό για τον κλάδο όταν κάποια αλυσίδα από τη μια επεκτείνεται με ταχύτητα, από την άλλη, όμως, σκόπιμα ή όχι, βασίζεται σε σαθρά θεμέλια. Οπότε, δεν έχει βάση η γενική δυσφήμιση του κλάδου, αν μέσα στα τελευταία 10 έτη, έκλεισαν 10 αλυσίδες κομμωτηρίων, αξεσουάρ, ξηρών καρπών, κέντρων αισθητικής ή οτιδήποτε άλλο, όσο δυνατό και αν ήταν το brand name τους. Άλλωστε, μπορεί να έκλεισαν οι εν λόγω αλυσίδες, αλλά οι δικαιοδόχοι τους συνέχισαν σε πολλές περιπτώσεις την δραστηριότητά τους και μάλιστα μερικές φορές και με το ίδιο όνομα.

Ωστόσο, η ανωτέρω λογική όσο κι αν είναι πραγματικότητα είναι σχετικά πολύπλοκη για να γίνει πιστευτή από τον ευρύ κοινό και η μοναδική λύση για να προστατευτεί ο ίδιος ο κλάδος είναι η εκ των έσω διαγραφή των προβληματικών δικαιοπαρόχων, τόσο για το καλό της αγοράς, όσο και για το καλό των επαγγελματιών του χώρου καθώς οι προβληματικοί δικαιοπάροχοι είναι αυτοί που και την φήμη μας διασύρουν, αλλά και μας φεσώνουν:

• Μία θετική ενέργεια είναι να γίνουν πιο δύσκολα τα κριτήρια ένταξης στον Σύνδεσμο Franchise Ελλάδος, με ταυτόχρονη μείωση της ετήσιας συνδρομής.
• Τα κλαδικά περιοδικά, οι εφημερίδες και οι εκθέσεις θα ήταν σκόπιμο να μη δίνουν βήμα και δημοσιότητα σε προβληματικές αλυσίδες.
• Οι σύμβουλοι ας δίνουν συγκεκριμένες οδηγίες αποφυγής λανθασμένων επιλογών και ας ονοματίζουν τους γνωστούς αγνώστους που καταστρέφουν την αξιοπιστία του θεσμού.

Βέβαια για να προχωρήσει κάποιος σε ενέργειες που θα εκδιώξουν εκτός χώρου τους τυχοδιωκτισμούς του franchising, θα πρέπει αφενός να τους γνωρίζει και αφετέρου να υπάρχει μια κοινή συνισταμένη, ένα ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει ο Σύνδεσμος Franchise της Ελλάδος.

Από την άλλη, η ίδια η αγορά, οι ενδιαφερόμενοι δικαιοδόχοι θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι όπως όταν αγοράζουν ένα μεταχειρισμένο αυτοκίνητο το πάνε σε ένα μηχανικό για να το ελέγξει, θα πρέπει πριν αποφασίσουν ή ακόμη καλύτερα κατά την διάρκεια της αναζήτησής τους να συμβουλευθούν ένα σύμβουλο ή ένα νομικό του κλάδου, ώστε να τους αποτρέψει από λανθασμένες επιλογές.

Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΟΠΑΡΟΧΩΝ ΕΝ ΜΕΣΩ ΚΡΙΣΗΣ

Περάσαμε την φάση της μερικής αναδιοργάνωσης, με την έννοια ότι οι περισσότεροι δικαιοπάροχοι υιοθέτησαν πολιτικές μείωσης των εξόδων τους και προσανατολισμού στην υποστήριξη των δικαιοδόχων τους. Κάποιες αλυσίδες υποφέρουν, όπως και κάποιοι κλάδοι, χωρίς όμως να μπορούν να γίνουν γενικεύσεις καθώς υπάρχουν αλυσίδες που απαιτούν μεγάλες επενδύσεις και συνεχίζουν και την ανάπτυξή τους και διατηρούν βιώσιμα καταστήματα, όπως και αλυσίδες που δραστηριοποιούνται σε δύσκολους κλάδους όπως αυτός της ένδυσης, αλλά συνεχίζουν την αναπτυξιακή πορεία τους.

Η επιχειρηματικότητα και η επιτυχία έχει να κάνει με την καινοτομία, την ταχύτητα και τις σωστές επιλογές. Αλυσίδες που έχουν μηδενίσει τις προσπάθειες ανεύρεσης δικαιοδόχων με την εγκατάλειψη κάθε ενέργειας δημοσιότητας, βλ. διαφήμιση σε κλαδικό περιοδικό και συμμετοχή στην έκθεση δεν έχουν τελικά αναπτυξιακά αποτελέσματα. Η εξωστρέφεια, όσο θετική κι αν είναι ως λέξη, από μόνη της δεν φέρνει αποτέλεσμα. Ο στόχος της βιωσιμότητας για κάθε αλυσίδα franchise επιτυγχάνεται μέσα από την ανάπτυξη και καθώς τα έσοδα των δικαιοπαρόχων είναι μειωμένα λόγω χαμηλότερου κύκλου εργασιών στα καταστήματα του δικτύου τους μέσω royalties ή πωλήσεων χονδρικής, είναι φανερό ότι αν δεν δημιουργήσουν ανάπτυξη θα εγκλωβισθούν σε ένα φαύλο κύκλο περικοπών και μείωσης εσόδων.

Αρκετές αλυσίδες θεώρησαν ότι ένας λογαριασμός στο facebook ή ένας προϋπολογισμός των 50 ευρώ ανά μήνα σε διαδικτυακές διαφημίσεις είναι αρκετός. Το αποτέλεσμα ήδη έχει διαφανεί. Τα social media είναι ισχυρά μόνο όταν συνοδεύονται από σωστή προσπάθεια και θεωρούνται συμπληρωματικό μέσο. Ένα καλό εταιρικό site είναι απαραίτητο, αλλά θα φέρει αποτελέσματα μόνο αν το επισκεφτούν πολλές χιλιάδες επισκέπτες κατάλληλου, συγχρόνως, προφίλ. Τα παραδοσιακά μέσα, όπως περιοδικό και έκθεση, μπορεί να έχουν την ύφεσή τους όπως και όλη η αγορά, αλλά οι Κασσάνδρες που θεωρούν ότι τελείωσε την ζωή τους ζουν σε ένα μελλοντικό χρόνο, ο οποίος απ’ ότι φαίνεται απέχει αρκετές ακόμη δεκαετίες.

Η θέληση για master franchise από τη μια έχει μετουσιωθεί τελικά σε προσπάθεια εξαγωγών, από την άλλη δεν μπορεί να γίνει πράξη χωρίς επενδύσεις και χωρίς την κατάλληλη υποδομή, η οποία είναι διαθέσιμη μόνο outsourcing και απαιτεί τόσο υπομονή, όσο και μια γενικότερη στρατηγική.

Η αλήθεια είναι ότι οι σημερινοί δικαιοπάροχοι δεν έχουν βιώσει στο παρελθόν περιόδους κρίσεως σαν την υφιστάμενη και ταυτόχρονα καθώς δεν είναι το αντικείμενό τους δεν έχουν μελετήσει την φύση της σημερινής κρίσης και δεν διαθέτουν την γνώση των εννοιολογικών εργαλείων και στρατηγικών που θα τους επιτρέψουν την ορθή αντίδραση. Η Ελλάδα, άλλωστε, ήταν πάντα η χώρα που όλοι έχουμε γνώμη και άποψη για όλα και ο ρόλος εξειδίκευσης έχει χάσει την αξία της σε μια σειρά επαγγέλματα. Πλέον, η πολυπλοκότητα των αγορών διαμορφώνει νέες ανάγκες για τις επιχειρήσεις, που μπορούν να καλυφθούν μόνο μέσω της αξιοποίησης της κατάλληλης τεχνογνωσίας.

Η ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ

Στο υφιστάμενο πλαίσιο του πολύπλοκου και πολυδιάστατου φάσματος κρίσεων που βιώνουμε, έχει οριοθετηθεί μια Νέα Εποχή, η οποία διαμορφώνει ένα διαφορετικό αναγκαίο πλαίσιο δράσης για κάθε επιχειρηματική οντότητα. Τα χαρακτηριστικά των τριών σταδίων της κρίσης, Κατάπτωση - Δόνηση – Έκρηξη, μας δείχνουν ότι βρισκόμαστε, ήδη, μεταξύ δεύτερου και τρίτου σταδίου. Κάθε επιχείρηση που έχει πάρει την απόφαση να  επιβιώσει οφείλει να αναδιατάξει τις επιχειρησιακές διεργασίες της με στόχο την δραστική περικοπή εξόδων και την αύξηση της ρευστότητας, διατηρώντας την ποιότητα προϊόντων και υπηρεσιών της και δημιουργώντας παράλληλα νέα κανάλια ανάπτυξης, εστιάζοντας σε 4 τομείς δράσης:

• Συμπίεση των σταθερών εξόδων
• Ανάπτυξη με εναλλακτικούς πόρους
• Βελτίωση αποδόσεων και ρευστότητας
• Αναδιοργάνωση βάση λιτών δομών

Έχοντας ως βάση το γεγονός ότι η κοινωνία μας έχει πλέον αλλάξει και έχει εισέλθει σε μια νέα εποχή συνεχών αναταράξεων και αλλαγών, κάθε επιχείρηση που θα αναδείξει τα μοναδικά χαρακτηριστικά της και καθιερώσει τις διαδικασίες που την εναρμονίζουν με τις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς, θα μπορέσει να διεκδικήσει την ηγετική θέση στον κλάδο της.