Επιχειρηματικότητα και ανάπτυξη

ΤΑ ΝΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΤΟΥ 2008

Το Franchising αναδεικνύεται ως η μοναδική επιλογή σε κάθε διερεύνηση αυτόνομης επιχειρηματικής δραστηριοποίησης και χαρακτηρίζεται πλέον από νέα δεδομένα, αλλά και από νέους κινδύνους στο πλαίσιο μιας διαφορετικής ελληνικής και διεθνούς οικονομικής πραγματικότητας.

Οι καταναλωτικές και οικονομικές συνθήκες έχουν αλλάξει και οι σχετικές εξελίξεις και τάσεις έχουν γίνει έντονα εμφανείς, επηρεάζοντας άμεσα τις καθημερινές πρακτικές και αποτελώντας σημείο αναφοράς για την επιχειρηματική κοινότητα. Η βασική διαπίστωση αφορά στην συγκράτηση ή και στη μείωση των δεικτών της καταναλωτικής δαπάνης, γεγονός που επιτείνει τα μέγιστα τον ανταγωνισμό, σε συνδυασμό, μάλιστα, με την αυξημένη επιφυλακτικότητα και ωριμότητα των καταναλωτών.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΔΙΑΤΑΞΗ

Η συνηθισμένη κατηγοριοποίηση της αγοράς σε καταναλωτές μεσαίων και υψηλών εισοδημάτων έχει πλέον χάσει το νόημά της, καθώς αφενός η κοινωνικοοικονομική διαστρωμάτωση αναδιατάσσεται και αφετέρου τα κριτήρια των καταναλωτικών επιλογών και προτιμήσεων γίνονται ολοένα και περισσότερο εξειδικευμένα και προσωποποιημένα.

Ο μέσος Έλληνας //ή καλύτερα η πλειοψηφία των Ελλήνων// έχει υπερδανεισθεί, δηλαδή έχει αναλάβει δάνεια που αποπληρώνει με δυσκολία, με το μέλλον να διαγράφεται  ακόμη πιο απαισιόδοξο. Επίσης, έχει «συνηθίσει» την υπερκατανάλωση, η αδράνεια της οποίας συγκρατεί ακόμη σε μεγάλο βαθμό την αγορά. Ο πραγματικός πληθωρισμός αυξάνεται συνέχεια. Οι αμοιβές των μισθωτών παραμένουν ουσιαστικά οι ίδιες. Τα χαμηλά εισοδήματα ασφυκτιούν. Το κόστος των περισσοτέρων επιχειρήσεων αυξάνεται και τα κέρδη τους μειώνονται. Μεγάλο ποσοστό επαγγελματιών αποσκοπεί σε ευκαιριακό κέρδος. Οι κάθε είδους μετανάστες πολλαπλασιάζονται, οι νέοι κατακλύζουν τα φανάρια και οι παλιοί στελεχώνουν και δημιουργούν επιχειρήσεις, τόσο για τους ίδιους με ακατανόητες πινακίδες, όσο και για όλους μας, καλύπτοντας τις ανάγκες για μια σειρά από επαγγελματικές τέχνες που οι Έλληνες δεν καταδέχονται. Οι κυβερνητικές ρυθμίσεις και η σύγκλιση με την Ε.Ε. προκαλούν αναταραχές.

Η ηρεμία και η σιγουριά για το μέλλον έχουν χαθεί και την θέση της έχουν πάρει η αβεβαιότητα και οι προβληματισμοί για κάθε είδους αναδιοργάνωση, επιχειρηματική και προσωπική. Ωστόσο, οι καφετέριες (όχι όλες) είναι γεμάτες, τα εμπορικά κέντρα ασφυκτιούν (ενίοτε), στους δρόμους κυκλοφορούν πολυτελή αυτοκίνητα (πολλά). Έχει ειπωθεί από πολλούς ότι η μεσαία τάξη εξαφανίζεται (όχι όμως και ο ψηφοθηρικός προσανατολισμός των κομμάτων), ότι η κατηγορία του πληθυσμού με υψηλές οικονομικές δυνατότητες ισχυροποιείται και ότι αυξάνεται το ποσοστό των χαμηλών εισοδημάτων. Ο νόμος του Pareto εφαρμόζεται με όλη τη μεγαλοπρέπειά του και η κοινωνία αλλάζει, τόσο η παγκόσμια, όσο και η ελληνική. Οι πολίτες, παράλληλα, ευαισθητοποιούνται με αργούς //αλλά σταθερούς// ρυθμούς για ένα καλύτερο αύριο, ελπίζοντας σε ένα καλύτερο περιβάλλον και αντιλαμβάνονται τις ευθύνες τους για τη πορεία της κοινωνίας. Ωστόσο, η πίεση της καθημερινότητας, η διαπίστωση της αδυναμίας τους για άμεσα αποτελέσματα, η ανικανότητα του εκπαιδευτικού συστήματος να προάγει αξίες και η διοχέτευση κάθε ενέργειας και φιλοδοξίας σε υλικά αγαθά έχουν δημιουργήσει μια τεταμένη κατάσταση, η οποία πέρα από τις άθλιες οδηγικές συμπεριφορές οδηγεί σε έντονες αψιμαχίες με ασήμαντες αφορμές.

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Οι επιχειρήσεις επηρεάζονται άμεσα από τη νέα τάξη πραγμάτων. Διακρίνουμε αυτές που χαρακτηρίζονται από συμπιεσμένο κύκλο εργασιών και μεικτά περιθώρια, απευθυνόμενες σε μια συρρικνωμένη μεσοαστική τάξη, και αυτές που διατηρούν ή αυξάνουν τα έσοδά τους, διατηρώντας, όμως, ή και μειώνοντας τα περιθώριά τους καθώς τα λειτουργικά έξοδά τους έχουν αυξηθεί. Αντίστοιχα, αυτές που εξακολουθούν να αναπτύσσονται, απευθυνόμενες σε πιο εύρωστες οικονομικές ομάδες, και που αντιμετωπίζουν τόσο μεγαλύτερο ανταγωνισμό, όσο και πιο δύσκολους και απαιτητικούς πελάτες.

Όλες οι επιχειρήσεις απευθύνονται σε περισσότερο ώριμους και ενημερωμένους καταναλωτές, που έχουν από μόνοι τους διαμορφώσει τα δικά τους προσωπικά κριτήρια επιλογών και ικανοποιούνται πλέον μόνο από νέα concepts και/ ή νέες προσεγγίσεις επιχειρείν και marketing, που αναγνωρίζουν (ή και δημιουργούν) τις ξεχωριστές ανάγκες του καθενός.

Παράλληλα, ο παγκόσμιος ανταγωνισμός έχει εισβάλλει στη χώρα μας σε πολιτισμένες (βλ. ισχυρά ξένα brands) και μη (βλ. κινέζικα) εκδοχές του, βίαια (βλ. επιθετικές εξαγορές) και με όραμα (βλ. υποστήριξη μειονεκτικών πληθυσμών). Το τοπίο των εμπορικών αλλαγών έχει αλλάξει, καθώς πολλές αγορές απαξιώνονται, νέα μεγαλεπήβολα εμπορικά ξεκινούν και νέες, διαφοροποιημένες συνολικά, προτάσεις κατακτούν μερίδια αγοράς, πολλές φορές από το πουθενά.

Η σύγχρονη επιχείρηση, αυτή που διαθέτει την ικανότητα να επιβιώσει και την προοπτική να ευημερήσει, είναι ταυτόχρονα και αυτή που προσφέρει τις υπηρεσίες και τα προϊόντα που επιζητά, απαιτεί και έχει ανάγκη η νέα αγορά, στην τιμή, στην ποιότητα και στην εξυπηρέτηση που ζητά ο καταναλωτής, ασχέτως αν το ανωτέρω τρίπτυχο είναι σήμερα δυνατό ή όχι. Καθώς οι επιλογές των καταναλωτών είναι πολλές και ο ανταγωνισμός διαταράσσεται από αθέμιτες συμπεριφορές, το τοπίο της αγοράς είναι εξαιρετικά σκληρό και βραχυπρόθεσμα δημιουργεί σοβαρές πιέσεις, αλλά και τρομερές ευκαιρίες.

Η εμπειρία, η τεχνογνωσία και τα εργαλεία υπάρχουν και δημιουργούν από μόνα τους τις ικανές συνθήκες για επαναπροσανατολισμό και αναδιοργάνωση των υφιστάμενων επιχειρήσεων, ώστε να επιζήσουν και να προσφέρουν αξία στους πελάτες τους. Από την άλλη, είναι αναμενόμενο να μην μπορέσουν όλες οι επιχειρηματικές δομές να ανταποκριθούν στα νέα δεδομένα, ανεξαρτήτως του σημερινού μεγέθους τους και των μεριδίων τους. Η διαπίστωση αυτή χαρακτηρίζει και τη σημασία των ευκαιριών που παρουσιάζονται.

Οι επιχειρήσεις που θα αναπτυχθούν είναι αυτές που θα αποφασίσουν ξεκάθαρα για τη στρατηγική τους και θα δεσμευθούν πλήρως για την υλοποίησή της, αρκεί η στρατηγική αυτή να δίνει στους πελάτες στους οποίους απευθύνονται ακόμη περισσότερα από αυτά που αναμένουν.

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ FRANCHISE

Οι αλυσίδες λιανικής διακρίνονται για το πλεονέκτημα του brand, της αναγνωσιμότητας που έχουν ή μπορούν να αποκτήσουν λόγω των πολλών σημείων διανομής τους. Διαθέτουν, ως κλάδος, ένα σημαντικό προβάδισμα έναντι της χονδρικής και σαφέστατα έναντι των μεμονωμένων καταστημάτων. Επιπλέον, η λογική του franchising παρέχει εξαιρετικούς υπεύθυνους καταστημάτων – επιχειρηματίες και σημαντικές οικονομίες κλίμακος. Τα ανωτέρω πλεονεκτήματα τις ενδυναμώνουν ώστε να αντιμετωπίσουν το μεταβαλλόμενο οικονομικό σκηνικό.

Ωστόσο, η συντριπτική πλειοψηφία τους αφορά σε νέες επιχειρηματικές δομές, που έχουν να αντιμετωπίσουν δυο κατηγορίες πελατών, τους δικαιοδόχους τους και τους καταναλωτές. Κάθε αλλαγή οράματος και στρατηγικών θα πρέπει να αφομοιωθεί από το δίκτυο των δικαιοδόχων (επιχειρηματιών – υπαλλήλων) τους. Οι ανθρώπινες υποδομές τους υστερούν και οι εμπνευσμένοι επιχειρηματίες – ιδιοκτήτες τους έχουν κατευθύνει τη δυναμική τους κυρίως στο franchising, αφήνοντας τις εξίσου σημαντικές αρμοδιότητες για την «εξυπηρέτηση» των καταναλωτών σε στελέχη τους. Ένα πλεονέκτημά τους, να δημιουργούν επιχειρήσεις και να τους παρέχουν συστήματα λειτουργίας, μπορεί να τους απομονώσει στην περίπτωση που «εγκαταλείπουν» τους τελικούς καταναλωτές.

Από την άλλη, όσοι επιθυμούν να δημιουργήσουν τη δική τους αλυσίδα δικαιόχρησης, οφείλουν να επενδύσουν πρώτα στη δημιουργία ή μετεξέλιξη σε διαφοροποιημένες επιχειρηματικές προτάσεις που προσδίδουν καινοτομική αξία στην αγορά και στη συνέχεια στις ενέργειες εύρεσης ικανών συνεργατών και στην δημιουργία συστημάτων υποστήριξης.

Η κατεύθυνση κάθε δικαιοπαρόχου, δυνητικού και υφιστάμενου, οφείλει να επαναπροσανατολισθεί στην πρόταση που απευθύνει στη νέα αγορά, στο πλαίσιο του δίπτυχου «καταναλωτής - δικαιοδόχος». Οφείλει να προσφέρει προϊόντα υψηλότερης αξίας από αυτά που προσδοκούν οι καταναλωτές, να διαφοροποιηθεί ανακαλύπτοντας νέες τεχνικές και αναδιατάσσοντας την προοπτική των χαρακτηριστικών των προϊόντων στην αγορά. Αφού αντιληφθεί τα νέα δεδομένα και προσδιορίσει τη νέα στρατηγική επιτυχίας προσφέρει άμεσα στους δικαιοδόχους του αυτό που ορίζει και η φιλοσοφία του franchising, συνεχής μεταφορά εξελισσόμενης τεχνογνωσίας. Η επιτυχία των δικαιοδόχων διασφαλίζεται, στη συνέχεια, από απλή εφαρμογή των διαθέσιμων εργαλείων και πρακτικών του management. Παράλληλα, η προσέλκυσή τους έρχεται από μόνη της καθώς αντιλαμβάνονται τα μεγαλιώδη προνόμια που τους προσφέρονται.

Η ανάγκη τόσο για επενδύσεις, όσο και για κρίσιμο μέγεθος αποτελεί γεγονός και χαρακτηριστικό της ωριμότητας της αγοράς και του θεσμού. Το πιλοτικό κατάστημα μπορεί να είναι μόνο ένα για να θεωρηθεί κάποιος δικαιοπάροχος, αλλά δεν είναι ικανό για να  βρει δικαιοδόχους και κυρίως ικανούς συνεργάτες, εκτός να έχει να επιδείξει μια εντελώς νέα, διαφοροποιημένη και αποδεκτή πρόταση. Οι αλυσίδες δεν δημιουργούνται μόνο μέσω διαφημίσεων και κυρίως δεν διατηρούνται δίχως νόημα για την αγορά και υποστήριξη για το δίκτυο.

Η ανάπτυξη του θεσμού τη χρονιά που μόλις πέρασε διέγραψε μια πολύ καλή πορεία με κύριο χαρακτηριστικό τον διπλασιασμό των ενδιαφερομένων, οι οποίοι αναζητούν μια νέα, καλή και ασφαλή επιχειρηματική – επαγγελματική πορεία, με αυξημένες οικονομικές απαιτήσεις απ’ ότι πριν από 2 – 3 χρόνια, αλλά και με πολύ περισσότερες απαιτήσεις για υποστήριξη, εκπαίδευση, ποιότητα και εφόδια. Εμφανίσθηκαν νέες προτάσεις που δημιουργούν νέους επιχειρηματικούς κλάδους στα στατιστικά του θεσμού, εξελίσσουν και ανανεώνουν παραδοσιακές καταστάσεις. Ταυτόχρονα ορισμένες προσπάθειες έκαναν παύση είτε προς το παρόν είτε και για πάντα, λόγω της αδυναμίας του επιχειρηματία σε ικανότητες και σε πόρους να μετεξελίξει ή να υποστηρίξει ένα αξιόλογο concept.

Σε κάθε περίπτωση όποιος είναι σοβαρός, επίμονος  και χαρακτηρίζεται από αντίληψη και γνώση κατακτά την επιτυχία, αναπτύσσοντας γοργά και στιβαρά την αλυσίδα του, εντός και εκτός των ελληνικών συνόρων και δημιουργώντας μια οικογένεια δικαιοδόχων που ευημερούν σε μια δύσκολη αγορά. Καθώς το σημερινό οικονομικό περιβάλλον δεν συγχωρεί και δεν προσφέρει ευκαιρίες σε όσους δεν διακρίνονται από την ικανότητα αντίληψης να τις εντοπίσουν, είναι πιθανό να επικρατήσουν 2 – 3 αλυσίδες σε πολλούς επιχειρηματικούς κλάδους. Όπως και να έχει, ακόμη και στην περίπτωση του «Franchise από λίγους για πολλούς» ο θεσμός κυριαρχεί και συντελεί στα μέγιστα στην βελτίωση των δεικτών της επιχειρηματικότητας. Επιπλέον, η δυναμική του και το μέγεθος των μεγάλων αλυσίδων μας δίνουν το δικαίωμα να προβλέψουμε τολμηρές και αξιόλογες πρωτοβουλίες προς όφελος της αγοράς και της κοινωνίας.