“To win the marketplace, you must first win the workplace” Πόσο επαναστατικό το μήνυμα του Douglas Conant κόντρα στη διαχρονική προτεραιότητα των επιχειρήσεων που είναι η κατάκτηση της αγοράς, η κερδοφορία και η ανάπτυξη. Βασική λεπτομέρεια είναι ότι οι παραπάνω στόχοι δεν λειτουργούν αυτόματα αλλά τους διαχειρίζονται άνθρωποι και πιο συγκεκριμένα το Ανθρώπινο Κεφάλαιο της επιχείρησης. Ο Conant μας βοηθάει να επαναξιολογήσουμε τις προτεραιότητες μας ξεκινώντας με μια παραδοχή: Η αξία μιας επιχείρησης είναι μια συνάρτηση του πόσο καλά το Ανθρώπινο Κεφάλαιο της επιχείρησης διαχειρίζεται το χρηματοοικονομικό και το πνευματικό της κεφάλαιο, και όχι το αντίστροφο.
Χρυσούλα – Βασιλική Πατρικίου
Human Capital Architect
Ο όρος Ανθρώπινο Κεφάλαιο είναι οικείος σε πολλούς, η ουσία του όμως και η αξία του -θα τολμήσω να αναφέρω- σε λίγους. Πολλοί εργοδότες θεωρούν τις επιχειρήσεις τους ανθρωποκεντρικές και επενδύουν σε εκπαιδευτικά προγράμματα ενδυνάμωσης των Ανθρώπων τους. Ωστόσο οι ανθρωποκεντρικές επιχειρήσεις πρέπει να έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό και αυτό δεν είναι μια εντυπωσιακή πινακίδα « I LOVE MY JOB » κρεμασμένη στον τοίχο. Ανθρωποκεντρική είναι η επιχείρηση που τοποθετεί τον άνθρωπο στην καρδιά των πάντων, είναι η διοίκηση που αναλαμβάνει την ευθύνη να αντιμετωπίζει πρώτα τον άνθρωπο και μετά τους αριθμούς, είναι η ηγεσία που αναγνωρίζει και σέβεται το ανθρώπινο κεφάλαιο ως το πολύτιμο ‘ όλον ’ της επιχείρησης που συνδράμει στη βιώσιμη ανάπτυξη της.
Για την ιστορία…
Η έννοια του ανθρώπινου κεφαλαίου ανιχνεύεται στον 18ο αιώνα, όπου ο διάσημος οικονομολόγος Άνταμ Σμιθ αναφέρεται σε αυτήν στο βιβλίο του « Ο Πλούτος των Εθνών » προτείνοντας -μεταξύ άλλων- ότι ένας από τους καλύτερους τρόπους βελτίωσης και ανάπτυξης μιας κοινωνίας είναι η επένδυση στους ανθρώπους που ζουν σε αυτήν, είτε μέσω της εκπαίδευσης, είτε μέσω της διδασκαλίας δεξιοτήτων. Ακολούθως και μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, σπουδαίες παρατηρήσεις διατυπώθηκαν από αρκετούς οικονομολόγους μεταξύ των οποίων οι Theodore Schultz, και Gary Becker, οι οποίοι ανέδειξαν τη δυναμική σχέση του ανθρώπινου κεφαλαίου με την οικονομία και πιο συγκεκριμένα με τη βελτίωση της ποιότητας και του επιπέδου της παραγωγής.
Ανθρώπινοι Πόροι vs. Ανθρώπινο Κεφαλαίο
Το επιχειρησιακό τμήμα που αφορά στη διαχείριση προσωπικού αποδίδεται συνήθως με τον τίτλο διαχείριση Ανθρώπινων Πόρων ( HR ) ή Ανθρώπινου Δυναμικού. Εξαιρετικά σπάνια συναντάμε τον όρο Ανθρώπινο Κεφάλαιο που αντανακλά μια διαφορετική φιλοσοφία και στάση απέναντι στον εργαζόμενο.
Η Διαχείριση Ανθρώπινων Πόρων βλέπει τον άνθρωπο ως στατικό πόρο προς εκμετάλλευση, ένα διαθέσιμο μέσο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί όταν χρειάζεται μέχρι να εξαντληθεί. Αντίθετα, η Διοίκηση Ανθρώπινου Κεφαλαίου αναγνωρίζει τον υπάλληλο ως δυναμικό, μεταβλητό στοιχείο του ενεργητικού της. Η επιχείρηση, προσδοκώντας ένα υψηλό επίπεδο απόδοσης αλλά και αποτελεσμάτων, επιλέγει να επενδύσει στην ενδυνάμωση και ικανοποίηση του εργαζομένου αναγνωρίζοντας τον ως πηγή δημιουργίας και όχι ως «αναλώσιμο» στοιχείο.
Οργανωσιακή Κουλτούρα
Για να επιτευχθεί η υψηλότερη απόδοση, οι επιχειρήσεις οφείλουν να είναι ουσιαστικά παρούσες και ενεργά υποστηρικτικές επενδύοντας στην ολιστική ενδυνάμωση ( πνευματική - ψυχική - σωματική ) των ανθρώπων τους. Αυτό από μόνο του προσθέτει αξία στην επιχείρηση προβάλλοντας και την κοινωνική της ευθύνη απέναντι στους ανθρώπους της. Αυτομάτως η έννοια της δέσμευσης της επιχείρησης στους σκοπούς και στο όραμά της γίνεται και δέσμευση του κάθε εργαζομένου. Το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία μιας ενιαίας κουλτούρας, της οργανωσιακής κουλτούρας. Η δημιουργία οργανωσιακής κουλτούρας παρέχει στρατηγικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και καθορίζει την ταυτότητα της επιχείρησης στην αγορά ( To win the marketplace, you must first win the workplace ).
Δεν υπάρχει ένα ενιαίο πρότυπο κουλτούρας που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες όλων των οργανισμών ακόμα και μεταξύ των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον ίδιο κλάδο. Η κουλτούρα του κάθε οργανισμού είναι μοναδική καθώς αντανακλά το όραμα, τη φιλοσοφία, τις αξίες και τις θεμελιώδεις αρχές που καθορίζονται από την ηγεσία και τη διοίκηση της επιχείρησης. Μια ισχυρή οργανωσιακή κουλτούρα θέτει το πλαίσιο για οτιδήποτε εφαρμόζει μια επιχείρηση, διαμορφώνει το επιθυμητό πεδίο δράσης και ενεργής συμμετοχής των εργαζομένων, ορίζει τον σωστό τρόπο συμπεριφοράς εντός του οργανισμού, αποφέρει οφέλη όπως ενισχυμένη εμπιστοσύνη και συνεργασία μεταξύ ανθρώπων και ομάδων, περιορίζει διαφωνίες και συγκρούσεις και συμβάλει ουσιαστικά στην αποτελεσματική λήψη αποφάσεων. Η οργανωσιακή κουλτούρα παρέχει μια ισχυρή αίσθηση ταύτισης του ανθρώπινου κεφαλαίου με τον οργανισμό για το τι είναι σημαντικό και κυρίως γιατί είναι σημαντικό.
Εκπαιδεύοντας ανθρώπους πώς να σκέφτονται
Ένας από τους πιο στοχευμένους ορισμούς της Εκπαίδευσης ειπώθηκε από τον Ελβετό φυσικό επιστήμονα και ψυχολόγο Ζαν Πιαζέ: “ Η εκπαίδευση συνίσταται στη διαμόρφωση ανθρώπων δημιουργών, νεωτεριστών και πρωτοπόρων, όχι κομφορμιστών “. Προσωπικά, έχω επιλέξει να υπηρετήσω πιστά αυτή την μορφή Εκπαίδευσης, που επικεντρώνεται στον Άνθρωπο-Δημιουργό, που αναδεικνύει την ευφυΐα του, ενδυναμώνει τα συναισθήματα του και καλλιεργεί την επιθυμία του για συνεχή μάθηση και προσωπική ανάπτυξη ( lifelong learner ). Οι επιχειρήσεις που καλλιεργούν μια τέτοια εκπαιδευτική κουλτούρα συνεργάζονται με εξειδικευμένες ομάδες επαγγελματιών, που αναλαμβάνουν να τις υποστηρίξουν διαμορφώνοντας ιδανικές συνθήκες ανάπτυξης ενός υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος όπου η γνώση μπορεί να μοιραστεί, να αναπτυχθεί και πάνω απ' όλα να εφαρμοστεί. Βασικά εργαλεία αποτελούν οι συστηματικές συνεδρίες εκπαίδευσης ( learning & development sessions ), καθοδήγησης ( mentoring ) και συμβουλευτικής ( coaching ).
Τροφή για σκέψη
- Συνειδητοποιούμε τί πραγματικά έχει αξία
Αναγνωρίζουμε το ανθρώπινο κεφάλαιο ως το πλέον πολύτιμο κεφάλαιο της επιχείρησης μας και αναθέτουμε την ευθύνη στους ανθρώπους μας ώστε να φέρουν εις πέρας τον ρόλο τους. Δημιουργούμε την ανάγκη για δέσμευση μέσω της συμμετοχής. Αναφέρουμε ξεκάθαρα τι θέλουμε οι άνθρωποι μας να πετύχουν και κυρίως μοιραζόμαστε μαζί τους το γιατί. Αποφεύγουμε το πώς, δηλαδή την υπόδειξη των τρόπων και των μέσων επίτευξης των στόχων, εκτός αν μας ζητηθεί. Έτσι, δείχνουμε εμπιστοσύνη στους ανθρώπους μας, στις επικείμενες επιλογές, πρωτοβουλίες και αποφάσεις τους.
-Καλλιεργούμε την αίσθηση της δέσμευσης όχι τον φόβο της συμμόρφωσης Για να διασφαλίσουμε την ποιότητα της εργασίας των εργαζομένων μας και τη δέσμευσή τους σε αυτήν, προσφέρουμε στους ανθρώπους μας χώρο, υποστήριξη και ξεκάθαρα όρια ώστε να λαμβάνουν αποφάσεις και πρωτοβουλίες και να ενεργούν βάσει αυτών. Τότε οι άνθρωποι επενδύουν τον χρόνο τους στην εργασία όχι από υποχρέωση συμμόρφωσης με τους κανονισμούς, αλλά από επιλογή να συμμετέχουν ενεργά και να δεσμεύονται με την εταιρική απόδοση, μέσω του ρόλου που έχουν κληθεί να διατελέσουν.
- Το ανθρώπινο κεφάλαιο ως επένδυση στην Οικονομία της Γνώσης
Η Οικονομία της Γνώσης (ΟτΓ), αποτελεί τη νέα οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα που δημιουργούν η παγκοσμιοποίηση και η εξέλιξη της τεχνολογίας. Συγκεκριμένα, η τεχνολογία διαμορφώνει ένα πλαίσιο υψηλών απαιτήσεων που συνοψίζονται στην ανάγκη για ταχύτητα, αποδοτικότητα στην χρήση πόρων (efficiency) και διαφοροποίηση. Συνεπώς η γνώση έχει μετατραπεί στον πιο σημαντικό παράγοντα, σπουδαιότερο ακόμα και από τη γη, τον κεφαλαιουχικό εξοπλισμό και την εργασία.
Η ΟτΓ εκφράζει την τάση ανεπτυγμένων οικονομιών να επενδύουν σε άυλους πόρους – πληροφορία, γνώση, ειδικότητες, δεξιότητες, οργανωσιακές ικανότητες δηλαδή συνοπτικά στο ανθρώπινο κεφάλαιο. Οι επενδύσεις σε άυλους πόρους αποτελεί πλέον το ‘ λάδι’ της οικονομικής μηχανής.
Το όραμα πριν γίνει πράξη
Ο άνθρωπος είναι το σημαντικότερο κεφάλαιο για κάθε επιχείρηση και όμως αποτελεί τη λιγότερο αξιοποιημένη πηγή. Είναι φορέας γνώσης και ικανοτήτων, που αποτελούν τις θεμελιώδεις βάσεις μιας ανταγωνιστικής επιχείρησης. Η τεχνολογία, οι υπηρεσίες, τα προϊόντα μπορούν να αντιγραφούν από τους ανταγωνιστές, όχι όμως το ανθρώπινο κεφάλαιο.
Κανένας ανταγωνιστής δεν μπορεί να κλέψει, δανειστεί, μιμηθεί κεκτημένη γνώση, εμπειρίες, συναισθήματα και δεξιότητες, στοιχεία που αποτελούν το προσωπικό κεφάλαιο που έχει επιλέξει να επενδύσει ο κάθε άνθρωπος για την προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική του εξέλιξη. Ωστόσο, οι άνθρωποι είναι αυτοί που θα αποχωρήσουν από το εργασιακό περιβάλλον όταν δεν θα νιώσουν σεβασμό και εκτίμηση και κυρίως όταν δεν θα νιώσουν ασφάλεια. Ας μην φτάνουμε να χάνουμε κάτι για να το εκτιμήσουμε.
Σκεφτείτε τις δυνατότητες μιας επιχείρησης όπου οι εργαζόμενοι νιώθουν ότι το προσωπικό τους κεφάλαιο έχει αξιολογηθεί και η αξία του έχει εκτιμηθεί, νιώθουν φροντίδα και ασφάλεια, νιώθουν αναπόσπαστο μέρος του ‘όλον’ της επιχείρησης, συμμετέχουν, μαθαίνουν και εξελίσσονται ΜΑΖΙ με την επιχείρηση. Φαντάζει όραμα; Μπορεί.
Κάθε τι όμως πριν γίνει πράξη ξεκίνησε σαν όραμα.
from the editors of FRANCHISE BUSINESS.
Proudly developed by aDa.gr in Greece.