Σκεφτόμουν πως πριν από μερικές δεκαετίες η εικόνα μιας γυναίκας manager θα φάνταζε ασυνήθιστη ίσως και προκλητική. Σήμερα, οι εικόνες αυτές είναι σαφώς πιο «εύπεπτες» καθώς η σύγχρονη γυναίκα επιχειρεί, διοικεί, καινοτομεί, πρωτοπορεί και με το δικό της ξεχωριστό τρόπο εμπνέει με τις αξίες της και καθοδηγεί με το όραμα της.

Χρυσούλα – Βασιλική Πατρικίου

Human Capital Architect

| www.cvp.gr

Ακούω συχνά να περιγράφεται η αυξανόμενη παρουσία των γυναικών στο επιχειρηματικό γίγνεσθαι ως τάση, ως trend της εποχής. Επιτρέψτε μου να διαφωνήσω. Δεν είναι τάση, είναι εξέλιξη. Μία εξέλιξη της ίδιας της ανθρώπινης φύσης. Κάθε άνθρωπος δύναται να εξελίσσεται και να κατακτά τη θέση που επιθυμεί να έχει στην κοινωνία. Και αναφέρω σκόπιμα τη λέξη «κατακτά» γιατί κάθε μορφή κατάκτησης απαιτεί μάχη και καθημερινό αγώνα. Η δράση και η επιτυχία της γυναίκας στο να κατακτήσει σημαντική θέση στον παγκόσμιο επιχειρησιακό στίβο δεν ανάγεται πλέον στο φύλο της, αλλά στις ικανότητες και δεξιότητες της, στη δυναμική της και στην πολυδιάστατη προσωπικότητά της ως Άνθρωπος.

Η γυναίκα διαχρονικά έχει υποστεί διακρίσεις και έχει στερηθεί θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Οι σύγχρονες, ωστόσο, πολιτισμένες κοινωνίες μέσω κοινωνικών, πολιτικών και πολιτιστικών δράσεων και κινημάτων ενέπνευσαν και σταδιακά ενδυνάμωσαν και υποστήριξαν την εσωτερική της απελευθέρωση. Η γυναίκα της σύγχρονης κοινωνίας έχει ξεκινήσει ένα δημιουργικό και επιτυχημένο ταξίδι επιβάλλοντας αρχικά την αυθεντικότητα της ως Άνθρωπος. Δεν είναι απλά «η γυναίκα».

Σε απάντηση πολλών επικριτών για τις επιχειρηματικές ικανότητες της γυναίκας, θεωρώ πως το ζήτημα που θα πρέπει να μας αφορά δεν έγκειται στο να αξιολογήσουμε τη δυνατότητα μιας γυναίκας ή αντίστοιχα ενός άνδρα να ηγηθεί σε συγκεκριμένους κλάδους. Αφορά αποκλειστικά στην αξιολόγηση ανθρώπων ικανών να ηγηθούν, με δυναμική και ευαισθησία, με πάθος και σκληρή δουλειά, με ταπεινό πνεύμα και αυτοπειθαρχία. Ανθρώπων ικανών να φέρουν την αλλαγή και να βελτιώσουν τον κόσμο.

Αν θέλαμε να επισημάνουμε ένα κοινό χαρακτηριστικό σημαντικών ανθρώπων, ηγετών, επιστημόνων, ερευνητών που άλλαξαν τον κόσμο, αυτό σίγουρα δεν θα ήταν το φύλο τους. Η ηγεσία είναι μία μορφή τέχνης που γοητεύει, εμπνέει και προσανατολίζει σε κάτι σπουδαίο. Η ηγεσία είναι μια στάση ζωής, μια προσωπική επιλογή ευθύνης και δέσμευσης απέναντι στους ανθρώπους και δεν ορίζεται από το φύλο.

Υπάρχουν, αναμφίβολα, κλάδοι που απαιτούν συγκεκριμένα προσόντα, δεξιότητες και ικανότητες, εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία. Συνεπώς, ο άνθρωπος -είτε άντρας είτε γυναίκα- που πληροί τις προϋποθέσεις και καλείται να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του αντίστοιχου κλάδου, μπορεί να ηγηθεί. Άλλωστε, η αποτελεσματική διοίκηση επιχειρήσεων ξεκινά από την επιλογή των κατάλληλων ανθρώπων στις ανάλογες θέσεις. Υπάρχει μια φράση του Jim Collins στο Best Seller του "Good to Great" που το περιγραφεί με εξαιρετικό τρόπο. Ο Collins υποστηρίζει πως οι ηγέτες που είναι σε θέση να μεταμορφώσουν από το καλό στο βέλτιστο τις επιχειρήσεις και τις ομάδες τους δεν ξεκινούν ορίζοντας μια κατεύθυνση ή μια στρατηγική. Ο συγγραφέας χρησιμοποιώντας τη δύναμη μιας εικόνας ενός λεωφορείου, αναφέρει χαρακτηριστικά:

«(..) οι ηγέτες των εταιρειών που στοχεύουν στο εξαιρετικό ξεκινούν όχι με το «πού» αλλά με το «ποιός». Παίρνουν τους σωστούς ανθρώπους στο λεωφορείο, κρατάνε τους λάθος ανθρώπους εκτός λεωφορείου και τοποθετούν τους κατάλληλους ανθρώπους στις σωστές θέσεις.»

Οι άνδρες και οι γυναίκες έχουν -εκ φύσεως- διαφορετικές προσεγγίσεις που διαμορφώνουν το επαγγελματικό τους αποτύπωμα. Καμία από αυτές τις εναλλακτικές προσεγγίσεις δεν είναι σωστή ή λανθασμένη, απλά είναι διαφορετικές και το διαφορετικό είναι καλό! Το διαφορετικό συμπληρώνει, εξελίσσει, ολοκληρώνει. Σκεφτείτε τον ήχο που βγάζουν μεμονωμένα διαφορετικά μουσικά όργανα, έγχορδα, πνευστά, κρουστά, και σκεφτείτε τη μελωδία που συνθέτουν όλα μαζί σε απόλυτη συγχορδία.

Ένα δυναμικό «πλεονέκτημα» των γυναικών managers ή leaders είναι ότι -επιστημονικά αποδεδειγμένα- διαθέτουν υψηλότερο δείκτη ενσυναίσθησης, διαφορετικό τρόπο σκέψης και δράσης, διαφορετική αντίληψη και συνεπώς διαθέτουν την ικανότητα να διαχειρίζονται ανθρώπους και καταστάσεις διαφορετικά. Οι ικανότητες αυτές, ειδικά στον τομέα των επιχειρήσεων, οδηγούν σε διαφορετικές οπτικές, εναλλακτικές στρατηγικές, ευέλικτα μοντέλα διοίκησης και διαφοροποιημένα στυλ ηγεσίας. Θεμελιώδη στοιχεία που συνθέτουν μια ποικιλόμορφη και βιώσιμη επιχείρηση που θέλει να καινοτομεί και να διαφοροποιείται στην αγορά.

Η γυναίκα σήμερα έχει την ελευθερία – όσο ποτέ άλλοτε- να έχει τη θέση που επιθυμεί στη σύγχρονη κοινωνία. Οι επιλογές είναι πολλές. Δελεαστικό στην ιδέα, επίφοβο στην υλοποίηση. Ρυθμιστής και ισορροπιστής αυτής της κατάστασης είναι η προσωπικότητα της. Είναι σημαντικό να επενδύουμε ουσιαστικά στο «μέσα» μας, ώστε να είμαστε σε θέση να θωρακίζουμε τον εαυτό μας από πιθανές απειλές που μας κάνουν ευάλωτους και επιρρεπείς σε επιπόλαιες αποφάσεις και παρορμητικές πράξεις. Μια δομημένη προσωπικότητα καλλιεργεί την αίσθηση της ευθύνης και της δέσμευσης αφενός απέναντι στον εαυτό μας αλλά και στους ανθρώπους του περιβάλλοντος μας.

Προσωπικά πιστεύω πολύ στον ανθρώπινο παράγοντα, στη μοναδικότητα και στη δυναμική του κάθε ατόμου και πως το μέλλον των επιχειρήσεων έγκειται στις συνέργειες και στις συνθέσεις ομάδων με ανθρώπους που σκέπτονται διαφορετικά. Σε άτομα ικανά, με καινοτόμες ιδέες που θα παράγουν αξία για τις ίδιες τις επιχειρήσεις και ταυτόχρονα για την κοινωνία. Σε ανθρώπους σκεπτόμενους που θα προσφέρουν ευφυείς λύσεις μετάβασης από το τι προσφέρουμε, στο «πώς» και στο «γιατί» προσφέρουμε.

Αναφέρομαι σε ένα μετασχηματισμό των επιχειρήσεων που θα απαιτεί και ένα ειδικό, λεπτό χειρισμό από «γυναικείο χέρι» που οι επιχειρήσεις χρειάζονται. Η γυναίκα leader που είναι χαρισματική στην εφαρμογή μετασχηματιστικής ηγεσίας (transformational leadership), θα διατελέσει καταλυτικό ρόλο στη διαδικασία αυτή και η συμβολή της θα είναι καθοριστική, ώστε η αλλαγή αυτή να γίνει αρμονικά και επιτυχημένα, με στόχο τη δημιουργία όχι μόνο πιο κερδοφόρων αλλά και πιο υπεύθυνων επιχειρήσεων απέναντι στο όραμα αλλά κυρίως στην πράξη: «If you want something said, ask a man; if you want something done, ask a woman». Margaret Thatcher