“ESG [environmental, social, and governance] is no longer just about a philanthropic desire to do good and be a good corporate citizen. It heavily influences the way that investors, customers, and potential hires look at us as well.” Hatem Dowidar Group CEO

Υπάρχουν τρία γράμματα που έχουν αποκτήσει τα τελευταία έτη κυρίαρχη σημασία. Αναφερόμαστε στα ακρωνύμια ESG που αντιστοιχούν σε τρία κριτήρια (Environmental-Social -Governance) που προσφέρουν προστιθέμενη «αξία» σε μιας επιχείρηση. Συγκεκριμένα αναφέρονται στις πολιτικές και πρακτικές που ακολουθεί μια επιχείρηση προς το Περιβάλλον, την Κοινωνία, καθώς και στην Εταιρική Διακυβέρνηση που εφαρμόζει. Το τρίπτυχο ESG χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση των εταιρειών αλλά και των χωρών σχετικά με το πόσο προηγμένες είναι σε σχέση με τη βιωσιμότητα (sustainability).

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ CSR (Corporate Social Responsibility) και ESG; Η ΕΚΕ (Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη) αποτελεί το ιδανικό, θεωρητικό πλαίσιο της εταιρικής ευθύνης απέναντι στο περιβάλλον και την κοινωνία ενώ το ESG είναι η στρατηγική δράσης και το μετρήσιμο αποτέλεσμα της εταιρικής ευθύνης. Πιο απλά, η ΕΚΕ συγκεντρώνει τα ποιοτικά κριτήρια ενώ το ESG τα ποσοτικά, μετρήσιμα κριτήρια ως προς τη βιωσιμότητα, την κουλτούρα και την πολιτική-κοινωνική-περιβαλλοντική ευθύνη της επιχείρησης.

Οι παράγοντες ESG

Περιβαλλοντικοί

Περιλαμβάνουν τη συμβολή μιας εταιρείας στην κλιματική αλλαγή μέσω των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, μαζί με τη διαχείριση αποβλήτων και την ενεργειακή απόδοση. Δεδομένων των ανανεωμένων προσπαθειών για την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη, η μείωση των εκπομπών και η απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα αποκτούν μεγαλύτερη σημασία.

Κοινωνικοί

Περιλαμβάνουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα πρότυπα εργασίας στην αλυσίδα εφοδιασμού, οποιαδήποτε έκθεση σε παράνομη παιδική εργασία και πιο συνηθισμένα ζητήματα όπως η τήρηση της υγείας και της ασφάλειας στο χώρο εργασίας. Η βαθμολογία των κοινωνικών κριτηρίων μια επιχείρησης αυξάνεται εάν είναι καλά ενσωματωμένη και συνεργάζεται αρμονικά με τους ανθρώπους και τους φορείς της τοπική κοινότητας και ως εκ τούτου έχει την «άδεια» της κοινωνίας να λειτουργεί με συναίνεση.

Διακυβέρνηση

Αναφέρεται σε ένα σύνολο κανόνων ή αρχών που ορίζουν τα δικαιώματα, τις ευθύνες και τις προσδοκίες μεταξύ διαφορετικών ενδιαφερομένων (stakeholders) στη διακυβέρνηση των εταιρειών. Ένα καλά καθορισμένο σύστημα εταιρικής διακυβέρνησης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εξισορρόπηση ή την ευθυγράμμιση των συμφερόντων μεταξύ των ενδιαφερομένων και μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο για την υποστήριξη της μακροπρόθεσμης στρατηγικής μιας εταιρείας.

Χτίζοντας στο παρελθόν, Βελτιώνοντας το Μέλλον

Μέχρι στιγμής, σύμφωνα με στατιστικές μελέτες, η σχετική απόδοση των εταιρειών στις μετρήσεις ESG διαφοροποιείται σημαντικά. Οι εταιρείες με καλύτερες βαθμολογίες ESG έχουν ξεπεράσει τις επιδόσεις τους. Αυτό αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα ότι σε οποιονδήποτε τομέα, ορισμένες εταιρείες λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους κινδύνους και τις ευκαιρίες ESG και επεξεργάζονται σαφείς στρατηγικές για βελτίωση ή κεφαλαιοποίηση. Το σίγουρο είναι πως με την πάροδο του χρόνου η τάση σε κάθε κλάδο είναι προς σύγκλιση σε θέματα που θεωρούνται ουσιαστικά σύμφωνα με τα κριτήρια ESG.

Η εξέλιξη του ESG ορίζεται από τις αρχές της συνεργασίας, όχι του ανταγωνισμού

Όπως έδειξε και η πανδημία COVID-19, οι συστημικοί κίνδυνοι όπως οι φυσικές καταστροφές δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ανταγωνιστικά σε εταιρικό επίπεδο. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των εταιρειών δεν συμβάλλει στη βελτίωση των αποτελεσμάτων υγείας ή στη μείωση του φόρτου των απολύσεων εργαζομένων στους κοινωνικούς ισολογισμούς. Πχ. οι ιδιοκτήτες πολυεθνικών εταιρειών με ουσιαστική δυναμική παγκόσμιας εμβέλειας δεν θέλουν το ανθρώπινο κεφάλαιο να αποτελέσει ανταγωνιστικό παράγοντα, αντίθετα στοχεύουν -μέσω εταιρικών πρακτικών- στην αύξηση των ποιοτικών προτύπων (quality standards) των ανθρώπων και της κοινωνίας, που δύναται να εφαρμοστούν μόνο μέσα από την συνεργασία, το κοινό όραμα, την κοινή αποστολή και τον κοινό προσανατολισμό των εταιρειών προς την αειφορία και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Ενδυνάμωση της Ανθεκτικότητας

Η ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων είναι η ικανότητα πρόβλεψης και προετοιμασίας για την αλλαγή και στη συνέχεια προσαρμογής στις περιστάσεις με τρόπο που παρέχει τις μεγαλύτερες πιθανότητες ευημερίας μακροπρόθεσμα. Διαμορφώνεται από ενέργειες που επιλέγουν οι εταιρείες να αναλάβουν, αλλά επηρεάζεται και από μια σειρά εξωτερικών τάσεων και εξελίξεων. Στον πυρήνα της, η ανθεκτικότητα έχει να κάνει με την επιβίωση και την ευημερία απέναντι στις προκλήσεις βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και ιδιαίτερα μακροπρόθεσμα. Συνεπώς η ανθεκτικότητα αποτελεί χρήσιμο εργαλείο των επιχειρήσεων στο σχεδιασμό και την εφαρμογή των ESG πρακτικών.

Το ESG ως διαμορφωτής της επόμενης γενιάς «Ηγεσίας»

Όπως θα επιβεβαιώσει οποιοσδήποτε μέχρι στιγμής έχει εμπλακεί με το ESG ακόμη και οι εταιρείες με μακροχρόνιο ιστορικό επιτυχούς ενσωμάτωσης των αρχών ESG στους οργανισμούς τους δυσκολεύονται περισσότερο από ποτέ να παραμείνουν μπροστά από τις δυναμικές και συνεχώς εξελισσόμενες προσδοκίες του ESG.
Οι καλύτεροι στην κατηγορία οργανισμοί υιοθετούν το ESG εν μέρει επειδή πιστεύουν στα οικονομικά οφέλη από την ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στις εταιρικές και επενδυτικές τους στρατηγικές.

Το αξιοσημείωτο είναι πως οι ηγέτες που θα υπηρετήσουν και θα εφαρμόσουν την φιλοσοφία ESG θα φαίνονται αρκετά διαφορετικοί από την προηγούμενη γενιά ηγετών, καθώς το εύρος του ρόλου τους μεγαλώνει και απαιτεί στη διαμόρφωση ενός νέου μοντέλου ηγέτη, πολύ πιο ανώτερου και ευέλικτου στελέχους.

Οι ηγέτες ESG θα πρέπει να είναι πρώτα επιχειρηματίες, με πρακτική εμπειρία, που θα γνωρίζουν άπταιστα τη σειρά των διαστάσεων ESG με εμπορική οξυδέρκεια ειδικά για τον κάθε κλάδο. Θα έχουν την ικανότητα να επηρεάζουν επιτυχώς το σύνολο των ενδιαφερομένων (stakeholders & shareholders), συμπεριλαμβανομένου της κατηγορίας C-suite και του διοικητικού συμβουλίου, των ηγετών και managers των επιχειρήσεων, των επενδυτών, των νομικών προσώπων και των ρυθμιστικών αρχών, των εξωτερικών συνεργατών (εταιρείες χαρτοφυλακίου, λειτουργικοί εταίροι, εφοδιαστική αλυσίδα), αλλά και των συναδέλφων.

Είναι σαφές ότι οι παγκόσμιοι ηγέτες προσανατολισμένοι στις αρχές και τους στόχους ESG θα είναι σε θέση να επιφέρουν σημαντικές αλλαγές τα επόμενα χρόνια που θα αναδιαμορφώσουν τον κόσμο του αύριο.

Το ESG είναι ο νέος χάρτης που μας οδηγεί –με την απαιτούμενη δική μας ορθή πλοήγηση- σε μια παγκόσμια αλλαγή βελτίωσης για εμάς, για το περιβάλλον, για τον κόσμο!